Raport z projektu „Akademia Transformacji Cyrkularnej dla Biznesu” na zlecenie PARP

„Akademia Transformacji Cyrkularnej dla Biznesu” to ogólnopolski projekt edukacyjny i networkingowy, którego celem było wsparcie przedsiębiorców oraz przedstawicieli administracji publicznej w procesie przechodzenia na model gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Projekt był odpowiedzią na rosnące wyzwania związane z koniecznością wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju, efektywnego wykorzystywania zasobów oraz cyrkularnych modeli biznesowych. W ramach Akademii zrealizowano cykl intensywnych działań – od warsztatów i spotkań edukacyjnych, przez wizyty studyjne w firmach wdrażających rozwiązania GOZ, po konsultacje indywidualne i hackathon. Dzięki temu uczestnicy mieli okazję nie tylko zdobywać wiedzę teoretyczną, ale także inspirować się praktycznymi rozwiązaniami oraz wymieniać doświadczeniami z przedstawicielami innych sektorów.

Projekt zgromadził łącznie 642 uczestników z całej Polski. Działania były realizowane w formule otwartej i bezpłatnej, a ich zasięg obejmował Wchodnią Polskę.

Warsztaty – wiedza i praktyka dla biznesu

Warsztaty stanowiły kluczową część Akademii, zapewniając uczestnikom praktyczne narzędzia i wiedzę dotyczącą gospodarki obiegu zamkniętego. Spotkania odbyły się w 12 miastach w całej Polsce – od Lublina i Kielc, przez Białystok, Olsztyn, Rzeszów i Płock, aż po Radom, Jasionkę i Elbląg – dzięki czemu projekt miał charakter ogólnopolski i regionalny.

W warsztatach udział wzięło 276 osób – przede wszystkim przedsiębiorców i przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, ale także instytucji otoczenia biznesu i środowiska akademickiego.

Każdy warsztat był okazją do: 🔹 poznania podstaw gospodarki cyrkularnej i jej znaczenia w kontekście unijnych regulacji, 🔹 zrozumienia praktycznych narzędzi i modeli biznesowych możliwych do wdrożenia w małych i średnich firmach, 🔹 analizy dobrych praktyk – przykładów polskich i zagranicznych przedsiębiorstw, które z powodzeniem przechodzą na model cyrkularny, 🔹 wymiany doświadczeń między uczestnikami reprezentującymi różne sektory, 🔹 rozmów o wyzwaniach regionalnych związanych z transformacją w kierunku GOZ.

Atmosfera warsztatów sprzyjała interaktywności i współpracy – uczestnicy pracowali w grupach, rozwiązywali studia przypadków, a także mieli możliwość bezpośrednich konsultacji z prowadzącymi.

Dzięki temu warsztaty nie były tylko przekazem wiedzy, ale również praktycznym ćwiczeniem, jak wykorzystać ideę cyrkularności w codziennej działalności biznesowej czy samorządowej.

Hackathon GOZ – innowacje w działaniu

Jednym z najbardziej dynamicznych i kreatywnych elementów Akademii był Hackathon GOZ, który zgromadził 60 uczestników – przedstawicieli biznesu, startupów, administracji, uczelni wyższych oraz organizacji społecznych. Wydarzenie miało na celu wypracowanie innowacyjnych rozwiązań wspierających transformację w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego, odpowiadających na realne wyzwania środowiskowe i systemowe.

Uczestnicy pracowali w interdyscyplinarnych zespołach nad konkretnymi wyzwaniami, takimi jak:

• ponowne wykorzystanie zasobów w procesach produkcyjnych,

• cyrkularne modele logistyki i opakowań,

• nowe modele współpracy na linii biznes–samorząd,

• edukacja i zaangażowanie społeczności lokalnych.

Podczas intensywnego procesu projektowego zespoły miały dostęp do wsparcia ekspertów, mentorów branżowych i specjalistów od GOZ, którzy pomagali w dopracowaniu pomysłów pod kątem merytorycznym i wdrożeniowym.

Na zakończenie Hackathonu zespoły zaprezentowały swoje koncepcje przed jury złożonym z praktyków i liderów transformacji cyrkularnej. Najlepsze pomysły zostały nagrodzone i otrzymały rekomendacje do dalszego rozwoju – w tym wsparcie doradcze, mentoringowe lub możliwość prezentacji podczas wydarzeń branżowych.

Hackathon pokazał, że młode zespoły projektowe i eksperci z różnych dziedzin potrafią w krótkim czasie stworzyć wartościowe, skalowalne i zgodne z zasadami cyrkularności rozwiązania. Był to również świetny przykład budowania mostów między teorią, praktyką a innowacją.

Wizyty studyjne – cyrkularność w praktyce

Wizyty studyjne były kluczowym elementem Akademii, umożliwiającym uczestnikom poznanie realnych przykładów wdrażania gospodarki obiegu zamkniętego bezpośrednio w środowisku biznesowym. Uczestnicy mieli okazję odwiedzić firmy, które z powodzeniem stosują rozwiązania cyrkularne w produkcji, logistyce, zarządzaniu zasobami i projektowaniu produktów. Spotkania te stanowiły inspirującą przestrzeń do zadawania pytań, dzielenia się doświadczeniem i nawiązywania relacji.

I wizyta studyjna: Piła i Bydgoszcz (30.09–01.10.2024)

Pierwsza wizyta odbyła się w dwóch lokalizacjach: Bydgoszczy i Pile. Wzięły w niej udział 22 osoby – przedstawiciele firm, administracji i instytucji otoczenia biznesu.

🔹 Device Europe (Bydgoszcz) – uczestnicy odwiedzili zakład specjalizujący się w odzysku i recyklingu sprzętu elektronicznego. Podczas prezentacji i zwiedzania firmy zaprezentowano procesy logistyczne i technologiczne związane z demontażem, sortowaniem i przetwarzaniem odpadów. Firma pokazała, jak efektywnie można zamknąć obieg surowców i jednocześnie tworzyć wartość biznesową.

🔹 Signify Poland (Piła) – druga część wizyty odbyła się w nowoczesnym zakładzie produkującym oświetlenie LED. Signify zaprezentowało swoje działania w zakresie cyrkularnego projektowania produktów, serwisowalności, strategii "Product-as-a-Service" oraz redukcji śladu węglowego. Uczestnicy mogli zobaczyć, jak firma wdraża założenia GOZ w praktyce – zarówno w zakresie procesów produkcyjnych, jak i strategii korporacyjnej.

Wizyta zakończyła się sesją Q&A oraz wspólnym omówieniem inspiracji, które uczestnicy mogą przenieść do własnych organizacji. Spotkania te pozwoliły na bezpośrednie doświadczenie tego, czym jest transformacja cyrkularna – nie jako odległa wizja, lecz realna i możliwa do wdrożenia praktyka.

II wizyta studyjna: Lublin (10.12.2024)

Druga wizyta studyjna w ramach Akademii miała miejsce w Lublinie i zgromadziła 23 uczestników – w tym przedstawicieli przedsiębiorstw, samorządów oraz środowiska akademickiego. Jej głównym celem było pokazanie, jak rozwiązania zgodne z gospodarką obiegu zamkniętego mogą być wdrażane lokalnie – w różnych sektorach działalności, od produkcji, przez odzysk, po planowanie przestrzenne.

Uczestnicy odwiedzili m.in.:

🔹 Zakład zagospodarowania odpadów, który zaprezentował swoje inwestycje w technologię odzysku surowców oraz działania edukacyjne prowadzone na rzecz mieszkańców i lokalnych przedsiębiorców. Duży nacisk położono na rolę selektywnej zbiórki i efektywnego przetwarzania frakcji surowcowych w duchu GOZ.

🔹 Lokalne przedsiębiorstwo wdrażające recykling materiałowy, które przedstawiło konkretne przykłady współpracy z innymi firmami w regionie oraz strategie projektowania produktów z myślą o ich późniejszym demontażu i ponownym użyciu.

W trakcie wizyty odbyło się również spotkanie z przedstawicielami lubelskich instytucji wspierających innowacje, którzy pokazali, jak współpraca pomiędzy samorządem, biznesem i nauką może przyspieszyć transformację cyrkularną na poziomie regionalnym.

Wizyta w Lublinie była doskonałą okazją do dyskusji o wyzwaniach i potencjale rozwoju lokalnych ekosystemów GOZ – zwłaszcza w kontekście finansowania innowacji, edukacji i budowania świadomości społecznej.

III wizyta studyjna: Bytom i Katowice (20.03.2025)

Trzecia wizyta studyjna w ramach Akademii odbyła się w Bytomiu i Katowicach, gromadząc 16 uczestników – głównie przedsiębiorców z Polski wschodniej. Została zorganizowana we współpracy z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości i stanowiła inspirującą podróż do firm, które wdrażają zasady gospodarki obiegu zamkniętego w praktyce.

🔹 Desch IPP – pionier w produkcji doniczek i tacek dla roślin, który wykorzystuje recykling i nowoczesne technologie, aby minimalizować zużycie surowców i energii. Firma zaprezentowała rozwiązania pozwalające na optymalizację materiałów, a także poprawę efektywności energetycznej procesów produkcyjnych. Uczestnicy mogli zobaczyć, jak innowacje w branży ogrodniczej wspierają realne działania na rzecz cyrkularności.

🔹 Flora Food Group – przedsiębiorstwo z sektora spożywczego, które koncentruje się na ekologicznych i innowacyjnych rozwiązaniach. Podczas wizyty uczestnicy poznali nowe rodzaje opakowań – z celulozy oraz wielokrotnego użytku – które pozwalają ograniczyć ilość odpadów. Szczególne zainteresowanie wzbudziły inwestycje firmy w technologie chłodzenia margaryny przy wykorzystaniu energii z OZE. Efekt to produkt o ponad 70% niższym śladzie węglowym niż tradycyjne masło – przykład realnego wpływu innowacji na rynek i klimat.

Wizyta w Desch IPP i Flora Food Group pokazała, że cyrkularność to nie tylko teoria czy odległy cel, ale konkretne działania wdrażane tu i teraz. Spotkanie pozwoliło uczestnikom zobaczyć, jak różne branże – od produkcji ogrodniczej po sektor spożywczy – mogą wyznaczać kierunki dla bardziej zrównoważonej przyszłości. Spotkania eksperckie – wymiana wiedzy i doświadczeń

Spotkania eksperckie były przestrzenią do pogłębionej dyskusji na temat wyzwań i szans związanych z gospodarką obiegu zamkniętego. W przeciwieństwie do warsztatów, które koncentrowały się na praktycznych narzędziach, spotkania skupiały się na strategicznych aspektach transformacji, łącząc perspektywę biznesu, administracji, instytucji otoczenia biznesu i nauki.

W ramach Akademii zorganizowano 6 spotkań regionalnych – w Olsztynie, Rzeszowie, Kielcach, Białymstoku, Płocku i Lublinie – w których wzięło udział 241 uczestników.

Podczas spotkań poruszano m.in. następujące zagadnienia:🔹 aktualne i nadchodzące regulacje prawne związane z GOZ,🔹 możliwości finansowania inwestycji w innowacje środowiskowe,🔹 rola współpracy międzysektorowej (biznes–samorząd–nauka),🔹 przykłady dobrych praktyk wdrażanych w Polsce i Europie.

Formuła spotkań sprzyjała dialogowi i wymianie doświadczeń – każdy z uczestników miał możliwość zadania pytań ekspertom oraz podzielenia się własnymi wyzwaniami i pomysłami. Dzięki temu wydarzenia stały się forum wymiany wiedzy, które zacieśniło współpracę pomiędzy różnymi środowiskami.

Podsumowanie

Akademia Transformacji Cyrkularnej dla Biznesu pokazała, że przedsiębiorcy, samorządy, instytucje otoczenia biznesu i środowisko naukowe są gotowe na zmiany w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego.

W ciągu kilkunastu miesięcy zrealizowaliśmy:

• 12 warsztatów w całej Polsce – z udziałem 276 osób,

• 6 spotkań eksperckich, w których uczestniczyło 241 osób,

• 3 wizyty studyjne w innowacyjnych firmach, gromadzące 61 uczestników,

• Hackathon GOZ z udziałem 60 osób,

• oraz usługi doradczo-konsultacyjne dla przedsiębiorców.
  

Łącznie w działaniach Akademii wzięło udział 642 uczestników.

Projekt stworzył przestrzeń do zdobywania wiedzy, wymiany doświadczeń i poznawania praktycznych rozwiązań, które wspierają transformację w stronę cyrkularności. Dzięki temu udało się nie tylko zbudować sieć współpracy między biznesem, administracją i nauką, ale również zainspirować do wdrażania realnych działań na rzecz bardziej zrównoważonej przyszłości.